چگونه لنز مناسب انتخاب کنیم
برای انتخاب لنز مناسب ما فهرستی از تعیین خواسته های شما برای رسیدن به یک انتخاب صحیح تهیه کرده ایم.
مرحله اول: مارک دوربین شما چیست؟
شما باید مارک دوربین خودتان را بدانید. این خیلی مهم است که لنز مورد نظر را برای چه دوربینی می خواهید. هر دوربینی لنز مخصوص به خود را دارد و معمولاً لنزهای یک دوربین با مارک مثلاً کانن روی دوربین نیکون نصب نمی شود.
مرحله دوم: چه فاصله کانونی احتیاج دارید؟
قبل از اینکه وارد مبحث فاصله کانونی شویم، به این متن توجه کنید: فاصله کانونی با واحد میلیمتر اندازه گیری می شود و معرف حداقل فاصله فیزیکی مرکز نوری یک لنز تا سطح حسگر دوربین دیجیتال است که سوژه عکس می تواند فوکوس باشد!
• با یک لنز دارای فاصله کانونی کم باید برای گرفتن عکس کلوزآپ (عکس نزدیک) از سوژه، به او نزدیک شوید.
• با یک لنز دارای فاصله کانونی زیاد می توانید برای گرفتن یک عکس کلوز آپ از سوژه از او فاصله بگیرید.
• یک لنز زوم دارای فاصله کانونی متغیر است. یعنی فاصله کانونی آن کم یا زیاد می شود.
• یک لنز پرایم(Prime) دارای فاصله کانونی ثابت است. یعنی فاصله کانونی آن تغییر نمی کند.
حالا چه طور باید تصمیم بگیرید که فاصله کانونی لنزی که می خواهید بخرید چگونه باشد؟ این دقیقاً به چیزی که می خواهید از آن عکاسی کنید مربوط می شود.
یک مثال ساده: فرض کنیم که شما یک لنز با فاصله کانونی 50mm دارید. برای این که بتوانید با آن لنز یک عکس کلوز آپ از چهره دوست تان بگیرید، باید تقریباً درفاصله یک و نیم متری او بایستید. لنزتان را عوض می کنید و یک لنز 200mm می گذارید. حالا باید برای فوکوس کردن در فاصله ای حدود 5/4 متری او قرار بگیرید.
اصلاً بگذارید یک روش ساده تر ارائه دهیم: شما می خواهید از گلدونی که گوشه تراس خانه نگهداری می کنید، عکس بگیرید. کل مساحت تراس از چند متر بیشتر نیست. بنابراین ” مجبورید ” که از یک لنز واید استفاده کنید تا بتوانید گوشه تراس بایستید و از گلدون عکس بگیرید.
حالا فرض کنید به جنگل های شمال می روید و ناگهان در فاصله ای دور دست روی تپه روبرو یک پلنگ می بینید. این جا ” باید” از یک لنز تله استفاده کنید. حتی اگر امکان استفاده از استفاده از لنز واید را هم داشته باشید، احتمالاً جرأت نزدیک شدن به سوژه را ندارید و خدا را شکر می کنید که یک لنز تله دارید. اما نباید فکر کنید که می توانید یک لنز همه کاره با فاصله کانونی متغیر از 18mm تا 60mm بخرید. چون چنین لنزی ساخته نشده است. لنزها بر اساس فاصله کانونی به چهار دسته تقسیم می شوند. اولین تصمیم در مورد خرید لنز دوربین، انتخاب یکی از گزینه های جدول یک است.
نوع لنز :
واید: مناظر و محیط های داخلی mm28 و کمتر
استاندارد: پرتره هر فاصله ای از mm35 تا mm85
تله فوتو: پرتره ورزشی هر فاصله ای از mm100 تا mm300
سوپر تله فوتو: حیات وحش و ورزشی بالاتر از mm300
جدول یک: انواع لنز بر اساس فاصله کانونی
لنز واید اصلاً برای عکاسی پرتره مناسب نیست. چون به دلیل اعوجاج زیاد می تواند چهره سوژه مورد نظرتان را کج و کوله کند!
اگر مجبور شوید در عکاسی منظره از لنز استاندارد استفاده کنید، عکس ها نسبت به لنز واید تأثیر کمتری دارد.
لنز تله فوتو را هم می توانید برای پرتره استفاده کنید. اما مطمئن باشید نمی توانید مثل لنز استاندارد فضای سه بعدی تصویر را بیرون بکشید.
• لنزهای سوپر تله فوتو هم استفاده بسیار مشکلی دارند و هم خیلی گران هستند. فعلاً سراغ شان نروید. البته هم اکنون شرکتهایی چون سامیانگ لنزهای سوپر زوم مثل Samyang 650-1300 mc if تولید و ارائه نموده که با قیمت حدود 1,500,000 تومان میشود آن را تهیه نمود. البته هیچگاه جایگزین لنزهای معروف کانن و نیکون که قیمت سرسام آوری دارند نخواهند شد.
مرحله سوم: لنز زوم یا ثابت باشد؟
حتماً می پرسید فرق این دو چیست؟ لنز ثابت فاصله کانونی اش همان چیزی است که روی آن نوشته، اما لنز زوم به لنزی گفته می شود که فاصله کانونی اش متغیر است. فرض کنیم شما یک لنز ثابت 28mm و یک لنز ثابت با فاصله کانونی 300mm دارید و فعلاً لنز واید 28mm روی دوربین تان سوار است. بعد ناگهان پلنگ مثال بالا را می بینید. در این هنگام باید به طور فیزیکی لنز 28mm را با 300mm جایگزین کنید. به محض این که لنز را باز می کنید تا بعدی را جای آن بگذارید، وقت میگذرد و احتمالاً سوژه را از دست می دهید. ضمناً همیشه باید همه لنزهاتان را همراه داشته باشید. این یعنی همیشه یکی دو کیلوگرم بار اضافه هم دارید.
حالا فرض کنید به جای همه این دردسرها یک لنز زوم 25-300mm داشته باشید. بلافاصله پیچ لنز را می چرخانید و دهانه لنز جلو می رود، زوم می شود و عکس می گیرید!
خیلی ساده تر است. نه؟ بنابراین چرا عکاسان حرفه ای همیشه یک کیف پر از لنز همراه دارند؟ همه عکاسان حرفه ای می گویند: لنزهای ثابت عکس های شفاف تری می گیرند زیرا لنزهای ثابت دارای قطعات متحرک کمتری هستند و به همین علت عملکرد عدسی داخل لنز بسیار دقیق تر است. البته این حرف دیگر کاربرد ندارد چون امروزه عکس های لنزهای با کیفیت و حرفه ای زوم از لحاظ شفافیت دست کمی از لنزهای ثابت همتای خود ندارند. البته یک نکته دیگر وجود دارد، اگر می خواهید لنز زومی بخرید که کیفیت آن همچون همتای ثابت خود باشد، باید هزینه بیشتری بکنید.
عکاسان حرفه ای حرف دیگری می گویند: کار با لنزهای ثابت راحت تر است، چون سبکترند.
این یکی راست است. نصب یک لنز 80-200mm روی دوربینی مثل 60 دی کانن کار با آن را بسیار مشکل می کند. اگر می خواهید با دوربین راحت کار کنید، احتمالاً یک لنز سبک وزن 50mm مناسب تر است. یک نکته دیگر هم است که خودتان خیلی زود می فهمید: لنزهای ثابت خیلی ارزان ترند. چون ساختار ساده تری دارند.
با همه این حرف ها چرا خیلی ها سراغ لنز زوم می روند؟ انعطاف پذیری حین کار مهمترین دلیل استفاده از لنزهای زوم است. احتمالاً شما هم در ابتدای کار به یک لنز زوم نیاز خواهید داشت. چون هم راحت تر می توانید با آن کار کنید و هم شما را از خرید چند لنز ثابت مختلف بی نیاز می کند. البته پیشنهاد می کنم بعداً که کمی حرفه ای تر شدید و فهمیدید که دقیقاً تمایل به چه کاری دارید، لنز مخصوص همان کار را بخرید.
مرحله چهارم: حداکثر دیافراگم ( مهمترین عامل تأثیر گذاری قیمت)
دیافراگم همان دهانه لنز است که باز می شود و نور از داخل آن روی حسگر دوربین می تابد. هر چقدر این دهانه بیشتر باز شود، نور بیشتری به داخل دوربین می تابد و قیمت لنز بیشتر می شود. هر چه قدر کمتر باز شود، نور کمتری به داخل می تابد و لنز ضعیف تر می شود! دیافراگم های لنز معمولی چنین است:
32-22-16-11-8/0-5/6-4/0-2/8-2/0-1/4
ممکن است این عددها در ابتدا کمی شما را گیج کنند. چون دقیقاً برعکس آن چیزی که انتظار دارید:
عدد کوچک تر ( مثلاً 8/2) = دهانه بزرگ تر دیافراگم = نور بیشتر = قیمت بیشتر
عدد بزرگ تر ( مثلاً 22 ) = دهانه کوچک تر دیافراگم = نور کمتر = قیمت کمتر
این اعداد را با حرف f نشان می دهند و شکل گرافیکی مرتبط با آن ها تقریباً این طور است:
F2.8-f4-f5.6-f8-f16
تقریباً همه لنزهای موجود در بازار می تواند دهانه ورود نور را تا f16 و یا بیشتر ببندند. اما برعکس این مطلب اصلاً صحیح نیست. یعنی همه لنزها نمی توانند تا F2 دهانه دیافراگم را باز کنند. به این حداکثر مقدار باز شدن دهانه ” ماکزیمم دیافراگم” گفته می شود.
حالا چرا داشتن دیافراگم باز این قدر مهم است؟ به این علت که به شما امکان می دهد از سرعت شاتر سریع تری استفاده کنید. مثلاً می خواهید از سوژه ی متحرک عکس بگیرید و دیافراگم لنزتان تا f/4 باز می شود. احتمالاً دوربین سرعت شاتر مناسب با آن را 30 نشان می دهد. در این سرعت نمی توانید از سوژه ای با این تحریک عکس بگیرید. چون محو می شود. پس یا باید سرعت شاتر را بالا ببرید و یا از فلاش استفاده کنید. استفاده از فلاش هم سایه ای تند ایجاد می کند. مخصوصاٌ این که در محیط های داخلی باعث تیره شدن شدید زمینه پشت می شود.
حالا اگر دیافراگم لنزتان مثلاً f1.4 / باز شود. یعنی دو مرحله بیشتر می توانید سرعت شاتر را زیاد کنید. بنابراین سرعت شاتر تا 90 /1 ثانیه می رسد. در این سرعت فقط کافی است دکمه شاتر را فشار دهید و عکس بگیرید. اما برخی لنزها دو ماکزیمم دیافراگم دارند. مثال یک لنز نیکون 18-55 mmبا f3.5-5.6 است. لنزهای ثابت یک ماکزیمم دیافراگم بیشتر ندارند. مثلاً لنز 50 میلی متری f4 دارد . پس فهمیدیم وقتی لنز زوم است. یک ماکزیمم دیافراگم برای وایدترین حالت و یک ماکزیمم دیافراگم برای تله ترین حالت دارد.
مثلاً لنز 18-55 :
• در حالت 18mm حداکثر دیافراگم برابر f/3.5 است.
• در حالت 55mm حداکثر دیافراگم برابر f/5.6 است.
در فاصله کانونی بین این دو هم مقدار حداکثر دیافراگم مثلاً f/4 می شود. این یکی از مشکلات اصلی لنزهای زوم است. چون وقتی با این لنزها به صورت دستی کار می کنید، بسته به مقدار زوم کردن لنز، مقدار نور دهی تغییر می کند و عکس ها تیره و روشن می شوند. خبر خوب این که خیلی از لنزهای زوم در بازار هستند که حداکثر دیافراگم آن ها ثابت است. شما از کجا می توانید بفهمید کدامیک از آن ها این طور هستند؟
خیلی ساده است. روی لنز را بخوانید. اگر روی لنز زوم شما فقط یک f نوشته شده بود ( مثلاً 28-70mm f/2.8) یعنی این که در هر حالت زوم، حداکثر دیافراگم فقط 2.8 است.
همه این ها را گفتیم که بگوییم چه دیافراگمی برای لنز شما مناسب است؟ پاسخ این سوال بسته به نیاز شما بسیار متفاوت است. اگر معمولاً در محیط های تاریک عکس می گیرید، حتماً لازم است از همین الآن برای خرید یک لنز با دیافراگم خیلی باز فکری بکنید. اما اگر معمولاً در محیط های پر نور هستید، بی خودی نباید برای این مسئله پولی خرج کنید.
همچنین اگر عادت دارید از قابلیت های دستی دوربین دیجیتالی یعنی وضعیت عکس برداری M (Manual) استفاده کنید، احتمالاً باید به دنبال یک لنز زوم با f ثابت باشید. اما اگر از وضعیت های خودکار مثل A,P یا S دوربین استفاده می کنید، احتمالاً نیازی به ثابت بودن حداکثر دیافراگم لنز ندارید. چون خود دوربین بنا به شرایط نوری مقدار دهانه را باز و بسته می کند. جدول دو به شما کمک می کند که راحت تر انتخاب کنید.
مرحله پنجم: لنز اصلی یا لنز متفرقه
منظور از لنز اصلی یعنی یک لنز با مارک همنام با دوربین. البته در این جا مقصود ما این چند شرکت هستند. Pen tax, Olympus, Nikon, Canon و Sony . این شرکت ها خودشان هم برای دوربین های متعلق به خودشان لنز می سازند. دو نکته مهم درباره لنزهای این شرکت وجود دارد:
اول این که شرکت ها مخصوصاً لنزها را طوری می سازند که قابل استفاده روی دوربین های دیگری غیر از دوربین های خودشان نیست. یعنی مثلاً دوربین های سری کانن را نمی توان روی دوربین های پنتاکس سوار کرد. دوم اینکه لنز مورد استفاده روی یک دوربین همنام را می توان روی مدل های دیگری از دوربین های همان شرکت استفاده کرد. یعنی مثلاً لنزی که روی دوربین D200 نیکون استفاده می شود را می توان روی مدل D40x هم سوار کرد. وقتی درباره لنزهای متفرقه حرف می زنیم معمولاً منظورمان سه شرکت سازنده لنز است: Sigma، Tamron، Tokina.
لنزهای این شرکت ها تعصبی روی مدل دوربین ندارند و تا جایی که مانت دوربین( یعنی همان دهانه ای که لنز روی آن قرار می گیرد) اجازه بدهد می توان لنزهای مذکور را روی انواع مدل ها سوار کرد، مثلاً لنز Tamron 28- 70 mm f/2.8 zoom با دو مانت کانن برای دوربین های کانن و نیکون برای دوربین های نیکون عرضه می شود. بدیهی است که نمی توان این لنزها را روی مدل های دیگر بست. اما لنزهای اصلی چه مزیتی دارند؟
مزیت اول کیفیت آن ها است. کیفیت ساخت لنزهای اصلی خصوصاً لنزهای کانن و نیکون بسیار عالی است. اغلب حرفه ای ها فقط از این مدل ها استفاده می کنند.
مزیت دوم هماهنگی دوربین و لنز است. لنزها قطعات الکترونیکی هستند که وقتی روی مدلهای دوربین همانند خود قرار می گیرند و عملکرد بهتری از خودشان نشان می دهند. البته به این معنی نیست که لنزهای متفرقه عکس های شما را کج و کوله می کنند. تفاوت کیفیت این لنزها را فقط حرفه ای ها در آزمایشگاه های حرفه ای و تحت آزمایش های خاص می توانند مشاهده کنند. بنابراین چرا خیلی ها از لنزهای متفرقه استفاده می کنند؟
دلیل اول : گزینه های بهتر این لنزها است. اصولاً شرکت های سازنده این لنزها نگاه می کنند تا ببینند شرکت اصلی چه امکاناتی را روی لنزهای خود کم گذاشته و بعد بلافاصله این شرکتها لنزهای متناسب با آن دوربین را با امکانات بهتری عرضه می کنند. مثلاً اگر شرکت نیکون لنز تله فوتو برای مدل D40x ارائه نکند، به سرعت چند مدل تله فوتو مخصوص این مدل از سوی شرکت های مذکور وارد بازار می شود.
دلیل دوم: انتخاب این لنزها قیمت مناسب آن ها است. قیمت این لنزها بین دو سوم تا نصف لنز اصلی همنام دوربین است. طبیعی است خیلی ها ترجیح می دهند از این محصولات استفاده کنند.
4باور اشتباهی که باید در زمان خرید دوربین فراموش کنیم
5 تکنولوژی برتر دنیای دوربین های دیجیتال در سال 2015
